Ο Βορειοηπειρωτικός Ελληνισμός απαιτεί Βορειοηπειρωτική πολιτική

- του εκδότη Θ. Βεζιάνη -


Είναι γεγονός πως μετά τον διαμελισμό της Ηπείρου το 1913-14, το Βόρειο τμήμα της προσήλθε στην αλβανική επικράτεια. Απ’ εδώ και πέρα αλλάζουν τα πράγματα. Έχουμε νέες ονομασίες, Βόρειο Ήπειρο και Βορειοηπειρωτικό Ελληνισμό, ο οποίος έχει τα προβλήματά του, τα οποία δεν είναι πια τα ίδια με της άλλης Ηπείρου ή των Ελλαδιτών γενικότερα.

Ως εθνική πολιτική, κατεξοχήν, είναι η ίδια, αλλά η πολιτική του κράτους της Ελλάδας με αυτή των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών, όχι μόνον αλλάζει, αλλά πολλές φορές έρχεται και σε σύγκρουση. Και ας το διευκρινίσομε αυτό με ιστορικά γεγονότα :

Το 1914 ο Βενιζέλος, Πρωθυπουργός της Ελλάδος, βλέποντας πως απειλούνται τα συμφέροντα της χώρας του, θυσίασε το Βόρειο τμήμα της Ηπείρου, για να πάρει τα νησιά του Αιγαίου. Αυτά ήταν συμφέροντα του κράτους Ελλάδα. Οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες είπαν όχι. Ξεσηκώθηκαν σε πόλεμο στον γνωστό Αυτονομιακό Αγώνα, γιατί τα συμφέροντά τους και η πολιτική τους δεν ήταν η διχοτόμηση της Ηπείρου. Φούντωσε ο αγώνας για να μείνει ενιαία η Ήπειρος, οργανώθηκαν ολάκερες τσιέτες, όπως αυτή του Σπύρου Ζέρβα στο Πωγώνι, Κολοβαίων στην Άνω Δερόπολη, Σπύρου Σπυρομήλιου στη Χιμάρα, Θύμιου Λιόλη, Παπά- Ντρέα στο Βούρκο και αλλού. Μεγάλες και αιματηρές μάχες με πολλούς νεκρούς, όπως ο γνωστός ήρωας Λάμπρος Μπερούκας από το Χλωμό, ο Κωνσταντίνος Μάστορας και Κωνσταντίνος Δήμουλας από την Τσιάτιστα και πάρα πολλοί άλλοι. Όλοι αυτοί άκουσαν τη φωνή της ιδιαίτερης πατρίδας τους της Β. Ηπείρου υπερασπίζοντας τα συμφέροντα της.

Με το εθνικό κέντρο τι γινόταν ; Η κόντρα αυξήθηκε. Έφτασαν σε σημείο κάτω από τη Βόδριστα, στη Δερόπολη, οι εξεγερμένοι Βορειοηπειρώτες να βρίσκονται ανάμεσα σε δυο πυρά. Από τη μια οι Αλβανοί, που ήθελαν να οριοθετήσουν το χώρο που τους έδωσαν οι Μεγάλες Δυνάμεις κι από την άλλη ο κυβερνητικός στρατός της Ελλάδος, που ήθελε να παύσει η αντίσταση, γιατί είχε υπογραφτεί η συμφωνία.

Για, λοιπόν, δυο πολιτικές. Και χάριν στην κατεξοχήν Βορειοηπειρωτική πολιτική που είχαν οι Βορειοηπειρώτες δεν σταμάτησαν τον αγώνα τους μέχρι στο σημείο που ανάγκασαν τις Μεγάλες Δυνάμεις να υπογράψουν Πρωτόκολλο στην Κέρκυρα στις 17 Μαΐου 1914.

Εάν δε θα υπήρχε Βορειοηπειρωτική πολιτική, δεν θα υπήρχε τίποτα απ’ αυτά.

Δεν θέλουμε να πούμε πως η ελληνική με την βορειοηπειρωτική πολιτική είναι εχθρικές, όχι, γιατί τις ενώνει η εθνική πολιτική, όμως έρχονται σε αντίθεση, όταν θίγονται ζωτικά συμφέροντα.

Συνεχίζοντας τη ροή των γεγονότων στο διάβα των χρόνων, βλέπομε πως πάντα οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες είχαν τη δική τους πολιτική, την Βορειοηπειρωτική.

Στο δεύετερο μισό του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όταν η Ελλάδα σπαράζονταν από τον εμφύλιο ανάμεσα ΕΑΜ και ΕΔΕΣ, η βορειοηπειρωτική πολιτική έσωσε το λαό της απ’ τον αφανισμό, που τα προεόρτια ήταν το μακελειό της Γλύνας, πολιτική που δεν είχε καμιά σχέση με την ελληνική.

Με τη λήξη του πολέμου αυτού, εγκαθίσταται το πιο άγριο κατασκεύασμα, η κομμουνιστική δικτατορία. Κι η τυραννία αυτή καλοκάθισε για μισό αιώνα στην Αλβανία. Οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες ορκίστηκαν από την αρχή να μη πάψουν τον αγώνα τους. Επίσημη ορκωμοσία έγινε στην εκκλησία της Γλύνας παρουσία του Προέδρου της ΜΑΒΗ κ. Βασίλη Σαχίνη το 1942, στην Πολύτσανη, στη Χιμάρα και αλλού. Και η γενική ψήφος ενάντια στον κομμουνισμό, στις 2 Δεκέμβρη 1945 στη Χιμάρα, ήταν μια άλλη τολμηρή ένδειξη αντίστασης.

Υπερασπίζοντας την ελευθερία, την πατρίδα τους, την Βορειοηπειρωτική πολιτική, εκατοντάδες και χιλιάδες Έλληνες Βορειοηπειρώτες έδωσαν και τη ζωή τους ακόμη υπέρ πίστεως και πατρίδος. Θα πρέπει να μνημονεύομε με εκτίμηση τα ονόματα: Ολάκερη την οικογένεια Λαμποβιτιάδη ( τον Γρηγόρη, τη σύζυγό του Μαρία, τον γιο του Γιώργο), τον Θ. Λαζάκη, Μ. Βράνο, Θ. Γκίκα, Μηνά Πάρα, Α. Ανδριάδη, Αρ. Χαρμπάτση, Α. Γκουβέλη, Αλεξάνδρα Ζαχάρη, Αθηνά Σκεύη, Αθηνά Καλέγια και εκατοντάδες εκατοντάδων άλλοι.

Όπως βλέπομε , τα στοιχεία αυτά συνθέτουν την έντονη Βορειοηπειρωτική πολιτική. Όταν μερικοί Ελλαδίτες ηγέτες αποκαλούσαν τότε πρότυπο την κομμουνιστική Αλβανία, οι Έλληνες στο χώρο αυτό σήκωναν το σταυρό της θυσίας σ’ έναν άλλο Γολγοθά, στις φυλακές και στις εξορίες.

Επιτέλους πέφτει ο κομμουνισμός και στην Αλβανία το 1990. Φύσηξε κάποιος αέρας ελευθερίας. Οι Έλληνες Βορειοηπειρώτες. προβληματίζονται για την τύχη του τόπου τους. Μερικοί θαρραλέοι αποφασίζουν να κάνουν πράξη το όνειρο για ελληνική οργάνωση νόμιμη. Και έτσι στις 11 Γενάρη 1991 ιδρύουν στη Δερβιτσάνη την Δ.Ε.Ε.Ε.Μ. «Ομόνοια».

Οι ιδρυτές είναι :


Ανδρέας Ζαρμπαλάς -Αναστάσης Ντούρος- Βαγγέλης Παπαχρήστος- Βαγγέλης Ζαφειράτης- Βασίλης Ζαφειράτης- Βασίλης Βασικείου- Βασίλης Ζιούλας- Γιώργος Μπούκας- Γιάννης Γιάννης- Δημήτρης Κίκης- Δημήτρης Ζιούλας- Ζήσος Λούτσης- Θεόδωρος Βεζιάνης- Θανάσης Μάλλιος- Θωμάς Τζιάς- Κώστας Νάτσιος- Λάμπης Θανάσης- Μιχάλης Λίτσιος- Νίκος Μπαλκόνης- Παναγιώτης Μπάρκας- Τηλέμαχος Κονίνης- Χρηστάκης Τόλης-

Γίνεται το πρώτο μεγάλο συλλαλητήριο στο Γεωργουτσάτι, στις 28 Φεβρουαρίου 1991, με κύριο σύνθημα «Έλληνες ενωμένοι αγωνιστείτε», το οποίο αντήχησε, ύστερα από 50 χρόνια κομμουνιστικής τυραννίας, σ’ όλη την κοιλάδα του Δρίνου .

Σε αφάνταστο χρόνο η Ομόνοια γίνεται δύναμη και κυρίαρχη , μπορούμε να πούμε, στο χώρο της Ελληνικής Κοινότητας (το πρώτο πρόσωπο στο χωριό ήταν ο Πρόεδρος της Ομόνοιας). Γίνονται εκλογές και βγαίνουν 5 βουλευτές με εκπληκτική πλειοψηφία. Το μεγάλο αυτό επίτευγμα των Ελλήνων, το να έχουν νόμιμη πολιτική οργάνωση προχωρεί. Τον Μάρτιο του 1993, επί προεδρίας Κυριαζάτη, γίνεται το περίφημο Ψήφισμα αιτημάτων, το οποίο κυκλοφόρησε παντού σ’ όλο τον κόσμο.

Αυτό το σημείο, αυτή η χρονική περίοδο χαρακτηρίζεται από μια έντονη Βορειοηπειρωτική πολιτική. Χειρίστηκε σωστά με αποστάσεις, ανάλογα των προβλημάτων, με τα Τίρανα και Αθήνα.

Όμως αυτή η θεαματική άνοδο της Ομόνοιας ενόχλησε πολλά κέντρα. Ο Gazi Dede, Πρόεδρος Ασφάλειας Αλβανίας, μη μπορώντας να απαλλαγεί από την κομμουνιστική νοοτροπία, θεώρησε τους πάντες τριγύρω εχθρούς και την Ομόνοια αποσταθεροποιητικό στοιχείο, η οποία- όπως είπε- κάνει κράτος μέσα στο κράτος, θέλει αυτονομία και άλλα τέτοια…

Σ’ αυτά τα πλαίσια γίνεται η περιβόητη σύλληψη της ηγεσίας της Ομόνοιας στις 18 Απριλίου 1994, στην καταραμένη νύχτα «του Αγίου Βαρθολομαίου», που σήκωσαν μεσάνυχτα από τον ύπνο εκατοντάδες Έλληνες και τους έστειλε στα ανακριτήρια και στα μεσαιωνικά μπουντρούμια.

Τα 5 ηγετικά στελέχη του Β,Ηπ.Ελληνισμού, Βεζιάνης, Παπαχρήστος, Μάρτος, Κυριακού, Σύρμος, μπροστά στη στημένη δίκη παρωδία και την προβλεπόμενη θανατική ποινή στις 15 Αυγούστου 1994, απάντησαν : « Βρισκόμαστε στο εδώλιο του κατηγορουμένου, μόνον και μόνον γιατί είμαστε Έλληνες».

Ταράχτηκε το Πανελλήνιο, η Ευρώπη και η Αμερική στηρίζοντας άμεσα την Ομόνοια. Σ’ αυτή τη φάση βλέπομε να ταυτίζονται, τουλάχιστον στην περίοδο της φυλάκισης οι δύο πολιτικές, των Βορειοηπειρωτών με αυτή της Ελλάδος.

Όταν προς τιμή των 5 η ΠΟΑΚΑ οργάνωσε Συνέδριο στην Ουάσιγκτον Αμερικής, ο σύμβουλος του Κλίντον κ. Σίφτερ είπε : « Και εκατομμύρια να πληρώνατε, δεν θα μπορούσατε να κάνατε τόση μεγάλη προβολή της ελληνικής κοινότητας στη Β.Ήπειρο, πράγμα που σας έκανε «δώρο» η αλβανική κυβέρνηση».

Απ’ εδώ και πέρα τι γίνεται με την Βορειοηπειρωτική πολιτική ; Ο Υπ. Εξωτ. Ελλάδος , τότε, το 1995, καλεί τους 5 , τους συγχαίρει για τον αγώνα τους και με πολλά άλλα κολακευτικά λόγια , κατά κάποιον τρόπο, τους λέει πως τώρα θα πρέπει να ησυχάσουν. Εννοείται, να σταματήσουν τον αγώνα τους. Ασφαλώς που ρητώς αυτοί δεν δέχτηκαν. Κι έτσι η εναπομείναντες ηγεσία της Ομόνοιας , σε διευρυμένο Γ. Συμβούλιο (ως φαίνεται κατ’ εντολή ), διαμέσου του αντιπρόεδρου κ. Θ,Σ. απευθύνεται στους 5 λέγοντας : « Χάριν πολιτικής ευαισθησίας θα πρέπει να αποχωρήσετε από την ηγεσία…» αιτιολογώντας πως εσείς ζητάτε πολλά και με σας δεν μπορούν να γίνουν συζητήσεις και συμφωνίες με το αλβανικό κράτος ;… Οι σύνεδροι το απέρριψαν αμέσως λέγοντας πως το Πανελλήνιο τους αποθέωσε κι εμείς να τους ζητήσουμε να παραιτηθούν, όχι. Η συγκέντρωση διαλύθηκε , αλλά η πνοή αυτή συνέχισε.

Εάν αναλύσουμε τα γεγονότα βλέπομε πως ξανά εμφανίζεται η κόντρα ανάμεσα στα δίκαια των Βορειοηπειρωτών και της πολιτικής του κράτους Ελλάδας και Αλβανίας μάλιστα, γιατί τα συμφέροντά τους είναι άλλα. Σ’ αυτή φάση , όπως φαίνεται, η Βορειοηπειρωτική πολιτική, πολύ επηρεασμένη, αδυνατεί, βρίσκεται σε εισαγόμενη κρίση.

Τη συνέχεια των γεγονότων , τις συγκρούσεις στις διαφορετικές πολιτικές, που σχετίζονται άμεσα με τα δίκαια και ζωτικά συμφέροντα των Ελλήνων Βορειοηπειρωτών, θα τα δούμε στα επόμενα φύλλα.

Σε σχέση με τα τελευταία γεγονότα μετά από τις βουλευτικές εκλογές του Ιουνίου 2009 στην Αλβανία, αλήθεια ο Ελληνισμός μας υπέστη ένα βαρύ πλήγμα για πολλούς λόγους και μια διάσπαση χωρίς προηγούμενο.

Όλα αυτά, όμως, θα ξεπεραστούν αρκεί να έχομε όραμα και στόχους.

Τον περασμένο Αύγουστο το Παγκόσμιο Συμβούλιο Ηπειρωτών με Πρόεδρο τον κ. Χρυσόστομο Δήμου, μαζί με τον Πρόεδρο Π.Ο.Αμερικής και Πρόεδρο εθνικών θεμάτων κ. Μενέλαο Τζέλιο, σε συνάντηση με Έλληνες Βορειοηπειρώτες, αφού συζητήθηκε η κατάσταση, βγήκε κάποιο πόρισμα όπως :

• Αναδιοργάνωση της Ομόνοιας με δημοκρατικές εκλογές από τη βάση.

• Ανεξάρτητη πολιτική, που σημαίνει όχι σε προεκλογικές συμμαχίες, ούτε στην ένταξη σε αλβανικά κόμματα.

• Ίδρυση νέου ελληνικού κόμματος.

• Ενεργοποίηση των Βορειοηπειρωτών στην Ελλάδα.